Mistrz - Janusz Głowiak

Przejaw dziedzictwa niematerialnego - garncarstwo

Miejsce występowania przejawu - Pogwizdów

Janusz Głowiak – twórca pochodzący ze znanej i zasłużonej dla sztuki ludowej rodziny garncarzy, tworzącej na terenie dawnego, znanego w Polsce zagłębia ceramicznego w Medyni Głogowskiej. Jego rodzice Helena i Stefan Głowiakowie prowadzili popularną w latach 70. i 80. XX w. pracownię, w której pracowali razem ze swoimi dziećmi. Powstawały w niej naczynia użytkowe, formy dekoracyjne i figurki. Obecnie garncarz Janusz Głowiak kontynuuje tradycje rodzinne wraz ze swoimi dorosłymi dziećmi. Poza działalnością w rodzinnym warsztacie, od 2000 r. współpracuje z Zagrodą Garncarską w Medyni Głogowskiej (obecnie Ośrodek Garncarski Medynia) prowadząc tam lekcje dla dzieci i dorosłych.
Jest członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych w Lublinie. Dzięki wykorzystywaniu przez niego lokalnej, czerwonej gliny, tradycyjnych szkliw i wypalaniu w piecu opalanym drewnem jego naczynia nawiązują do dawnych, stosowanych w Medyni Głogowskiej form.

Janusz Głowiak zajmował się garncarstwem od najmłodszych lat. Jako młody człowiek pomagał w warsztacie swoim rodzicom ucząc się przygotowywania gliny, toczenia naczyń na kole garncarskim, a zwłaszcza poznając trudną technologię wypału w tradycyjnym, dużym garncarskim piecu. Ta zanikająca już w Polsce umiejętność wymaga dużej wiedzy, a przede wszystkim doświadczenia i umiejętnej obserwacji pieca, by móc prawidłowo przeprowadzić wszystkie etapy kilkunastogodzinnego procesu. Janusz Głowiak jest jednym z dwóch garncarzy mieszkających na terenie tutejszego zagłębia, który tę tradycyjną technologię przekazuje swoim dzieciom. Jako doświadczony garncarz chętnie przeprowadza także pokazy wypału ceramiki w Ośrodku Garncarskim Medynia, dzięki czemu ta niełatwa sztuka przekazywana jest obecnie młodemu pokoleniu miejscowych ceramików, a także wszystkim zainteresowanym.

Pomimo trudnych dla rzemiosła lat 90. XX w. Janusz Głowiak zachował rodzinny piec, a także warsztat i sprzęty garncarskie przenosząc tradycyjne rzemiosło w kolejny wiek. Obecnie w jego pracowni powstają różnorodne naczynia użytkowe nawiązujące w swojej formie i zdobieniu do tych, jakie wykonywane tu były przed kilkudziesięcioma laty. Są to garnki, dzbany, barszczowniaki, kufle, dwojaki, misy, makutry. Garncarz wykorzystuje czerwoną glinę pozyskiwaną na swoim polu, którą następnie uzdatnia w walcach. Do dekoracji naczyń stosuje tradycyjne barwniki, angoby i szkliwa, co wyróżnia je na tle współczesnej powszechnie stosownej w Polsce i Europie ceramiki. Kontynuując rodzinną tradycję, podtrzymywaną zwłaszcza przez mamę garncarza – Helenę, wykonuje charakterystyczne zdobienia na dzbanach i talerzach metodą naklejania roślinnych, glinianych, bogatych dekoracji.

W 2023 r. Janusz Głowiak jako przedstawiciel społeczności garncarskiej odebrał decyzję Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego o wpisaniu umiejętności garncarskich tutejszego zagłębia na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego.

Kontakt: glowiak.janusz23@gmail.com